Zmiana prędkości obrotów wentylatora – można zapytać, co w tym trudnego? Cóż, okazuje się, że należy wziąć pod uwagę wiele czynników. Podpowiadamy, na co zwrócić uwagę.
Aby wybrać najlepszą metodę regulacji, trzeba najpierw odpowiedzieć sobie na pytanie: dlaczego chcemy zmieniać wydajność wentylatora? Odpowiedzi może być kilka.
- Spowolnienie wentylatora, ponieważ jest zbyt głośny.
- Spowolnienie wentylatora, ponieważ przy jego pełnej wydajności powietrze nie zdąża odebrać ciepła z wymiennika (sytuacja występuje głównie w nagrzewnictwie).
- Spowolnienie wentylatora wyciągającego powietrze z budynku, ponieważ jego zbyt duża wydajność jest nieekonomiczna w stosunku do nagrzewania pomieszczeń (sytuacja występuje głównie w wentylacji).
- Spowolnienie wentylatora z powodów kombinacji potrzeb według punktów 1-3.
Już na pierwszy rzut oka można zauważyć, że w każdym przypadku chodzi o zmniejszenie prędkości (wydajności) wentylatora. Nie ma sytuacji, kiedy ktoś oczekuje zwiększenia wydajności wentylatora przez zwiększenie obrotów jego silnika ponad poziom nominalny. Wiązałoby się to z przekroczeniem nominalnych warunków pracy silnika, a więc prawdopodobnie z jego zniszczeniem.
A zatem wiemy już, że naszym celem jest zmniejszenie prędkości wentylatora. Warto też pamiętać,
że zdecydowana większość silników stosowanych w wentylatorach to silniki asynchroniczne, w których zmiana prędkości jest właściwie najtrudniejsza. Dlaczego? Ich prędkość zależy wyłącznie od częstotliwości zasilania. W naszej europejskiej sieci energetycznej częstotliwość jest stałym parametrem i wynosi 50 Hz. Jak więc zatem zmienić prędkość?
W tym miejscu natychmiast nasuwa się na myśl urządzenie , które potrafi poradzić sobie z częstotliwością, czyli falownik. Może on być zastosowany do regulacji prędkości wentylatorów, jednak mimo wielu zalet ma poważne wady – cenę i nadmierną funkcjonalność (przekłada się na wyższy stopień skomplikowania obsługi). Na szczęście istnieje jeszcze inny sposób na zmianę prędkości – metoda napięciowa.
No dobrze, ale przecież prędkość silnika asynchronicznego nie zależy od napięcia, zatem jak to może działać?
Jeśli silnik asynchroniczny jest obciążony odbiornikiem – wentylatorem, który ma wyjątkowo nieliniową charakterystykę obciążenia (mała prędkość – małe obciążenie silnika, duża prędkość znaczne obciążenie), to zmniejszenie prędkości następuje wskutek bilansu energii. Jeśli dostarczamy mniejsze napięcie do silnika, a więc dostarczamy mniej energii, to powietrze przyhamowuje wentylator. W efekcie prędkość ustala się na takim poziomie, przy którym dostarczana mniejsza energia zrównuje się z energią tarcia wentylatora o powietrze. Uwaga! Ta metoda sprawdza się wyłącznie z wentylatorami!
Skoro już wiemy, że możemy regulować prędkość wentylatora za pomocą wartości napięcia, możemy poznać wszystkie urządzenia, które zapewniają nam właśnie taką możliwość. Wybraliśmy najpopularniejsze.
To autotransformatorowy, pięciopozycyjny regulator prędkości wentylatora z oddzielnym wyłącznikiem i zabezpieczeniem termicznym, w obudowie o stopniu ochrony IP54.
Zalety:
- bardzo cicha praca silnika wentylatora (autotransformator nie odkształca prądu od sinusoidy);
- pewny rozruch z dowolnej nastawy (pamięć nastawy);
- prosta konstrukcja i zasada działania, a dzięki temu bardzo wysoka trwałość;
- zdefiniowany dolny próg napięciowy (minimalny – piąty bieg), co nie pozwala na zatrzymanie silnika, a więc doprowadzenie do stanu zwarcia.
Wady: brak.
Obejrzyj film instruktażowy dotyczący montażu ARW – może się przydać:)
To tyrystorowy regulator prędkości z płynną regulacją wentylatora, funkcją pamięci nastawy, ograniczeniem minimalnej prędkości oraz zabezpieczeniem topikowym.
Zalety:
- pamięć nastawy zrealizowana za pomocą innowacyjnie zintegrowanego potencjometru z wyłącznikiem naciskowym; włączenie i wyłączenie wentylatora następuje przez przyciśnięcie pokrętła, które cały czas może pozostawać w tym samym położeniu obrotowym;
- możliwość zdefiniowania minimalnej prędkości – regulator posiada drugi potencjometr wewnętrzny, za pomocą którego ustawiamy minimalną prędkość wentylatora, a to zabezpiecza wentylator przed możliwością zatrzymania się (czyli również stanem zwarcia);
- uniwersalna obudowa do montażu podtynkowego i natynkowego;
- atrakcyjne podświetlenie regulatora niebieską diodą;
- płynna regulacja prędkości.
Wady: regulator odkształca prąd od sinusoidy, co skutkuje wzrostem głośności pracy silnika. Rozwiązanie nie jest optymalne do stosowania w pomieszczeniach cichych.
Zapraszamy również do zapoznania się z ofertą na pozostałe regulatory autotransformatorowe, elektroniczne, zdalnie sterowane i programowalne.
mgr inż. Krzysztof Majewski
Kierownik Działu Handlowego
Breve-Tufvassons
